Περιγραφή της περιοχής

Η περιοχή GR2120003 – Λίμνη Λιμνοπούλα χαρακτηρίζεται ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ ή Special Areas of Conservation – SAC) και η συνολική της έκταση ανέρχεται σε 5,8 km2 . Η συνολική έκταση της περιοχής Natura εμπίπτει στη λεκάνη Αχέροντος (EL13) του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (EL05). Όσον αφορά στο υψόμετρο της περιοχής, το ελάχιστο υψόμετρο ανέρχεται στα 217 m, το μέγιστο στα 600 m και το μέσο στα 269,5 m. Στην περιοχή GR2120003 – Λίμνη Λιμνοπούλα δεν εμπίπτουν υδάτινα σώματα.
Η λίμνη Λιμνοπούλα ή Λιμνούλα είναι εποχική (χειμερινή) λίμνη που βρίσκεται 0,7 km νοτιοδυτικά των χωριών Κρυσταλλοπηγή και Κεφαλόβρυσο, κοντά στην πόλη Παραμυθιά της Ηπείρου και καλύπτει έκταση περίπου 133 ha. Το έτος 1988, κατασκευάστηκε ένα αποστραγγιστικό αυλάκι σε μια πλευρά της λίμνης.

 Η λίμνη κατακλύζεται τον χειμώνα από νερά, φθάνοντας στο μέγιστο βάθος των 10 m. Επιπλέον, η λίμνη αποστραγγίζεται φυσικά από τρεις καταβόθρες που βρίσκονται στη νότια πλευρά της. Κατά το καλοκαίρι σχηματίζονται υγρά λιβάδια τροφοδοτούμενα από πηγές, ενώ ο μισός περίπου από τον εκτεθειμένο πυθμένα καλλιεργείται και ο υπόλοιπος μισός βόσκετε. Ένα σημαντικό τμήμα της λίμνης σκεπάζεται από υγρόφιλη βλάστηση με Phragmites communis και Scirpus bolboschoenus. Οι αρχικές ελοφυτικές κοινωνίες έχουν υποβαθμιστεί έντονα λόγω της βόσκησης και δεν είναι πλέον αμιγείς. Η γρήγορη μετατροπή του οικοσυστήματος από λίμνη σε ξηρά έχει ως συνέπεια την είσοδο χερσαίων φυτών. Μερικά χαρακτηριστικά υγρόφιλα είδη που υπάρχουν στην περιοχή είναι τα: Alisma plantago-aquatica, Sparganium erectum, Typha latifolia, Cyperus longus, Butomus umbellatus (διάσπαρτο ή κατά μήκος καναλιών αποστράγγισης), Polygonum hydropiper, Oenanthe fistulosa, Eleocharis palustris, Salix cinera κτλ. 

Στη νότια πλευρά της λίμνης, η λυγαριά (Vitex agnus-castus) σχηματίζει μια περιφερειακή ζώνη από καλά αναπτυγμένους θάμνους. Κοντά στις καταβόθρες απαντά, κατά τη θερινή περίοδο, αποξηραμένη Chara sp. πάνω στο έδαφος και στις πέτρες. Οι λόφοι νότια και δυτικά της λίμνης είναι πυκνά σκεπασμένοι από χαρακτηριστικά είδη σκληρόφυλλης βλάστησης Quercion ilicis και ειδικότερα της συνένωσης AndrachnoQuercetum ilicis με σκληρόφυλλη βλάστηση. Τα πιο σημαντικά είδη είναι: Quercus ilex, Q. coccifera, Cotinus cogygria, Arbutus unedo, Arbutis andrachne, Erica arborea, Erica manipuliflora, Fraxinus excelsior, Fraxinus angustifolia, Ostrya carpinifolia, Phillyrea latifolia, Cornus mas, Colutea arborescens, Laurus nobilis, Clematis vitalba, Clematis flammula κτλ. Το είδος Juniperus oxycedrus σχηματίζει συστάδες στο όριο του Andrachno-Quercetum ilicis.

 Το πολύ σημαντικό οικοσύστημα της λίμνης Λιμνοπούλα είναι ένας χαρακτηριστικός υγρότοπος ο οποίος προμηθεύει με νερό τη γύρω περιοχή και παρέχει υγρά λιβάδια για βόσκηση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η υγρόφιλη βλάστηση του προσφέρει χαρακτηριστικούς βιοτόπους σε μια αξιόλογη πανίδα. Η φυτοκοινωνία του AndrachnoQuercetum ilicis βρίσκεται σε πολύ καλή οικολογική κατάσταση. Η σπουδαιότητα από ζωολογικής πλευράς αυτής της λίμνης εστιάζεται στην παρουσία ενδημικών μορφών ψαριών και πυκνών πληθυσμών αμφιβίων και βαλτοχελωνών. Υπάρχει επίσης μια αξιοσημείωτη ορνιθοπανίδα με σπάνια taxa. Συγκεκριμένα, ένα taxon ψαριού, δύο βαλτοχελωνών και δύο χερσόβιων χελωνών που έχουν καταγραφεί στην περιοχή αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 92/43/EEC. Τα υπόλοιπα είδη της Οδηγίας αυτού του τόπου αναφέρονται τόσο από τη Σύμβαση της Βέρνης όσο και από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981. Εξαιτίας της παρουσίας στην περιοχή σπάνιων και απειλούμενων ειδών πουλιών και του ρόλου της ως σημαντικού υγρότοπου για τα αποδημητικά taxa, ο τόπος αυτός περιλαμβάνεται στις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (Σ.Π.Π.Ε.). Το Aquila pomarina (τρωτό) είναι πολύ σπάνιο σε όλη την περιοχή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (υπάρχει μόνο στην Ελλάδα και Β. Γερμανία). Επίσης, καταγράφηκε μια σημαντική αποικία πελαργών Ciconia ciconia.